"Từng bước xây dựng hệ thống y tế cơ sở vững mạnh, hiện đại"
Cùng với cả nước, Quảng Ninh chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025, đặt ra yêu cầu mới trong quản trị hệ thống y tế tuyến cơ sở. Phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã phỏng vấn ông Nguyễn Minh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Y tế, về vấn đề này.
- Ông cho biết, ngành Y tế tỉnh đã có những điều chỉnh gì để thích ứng với mô hình mới, nhất là với hệ thống y tế cơ sở?+ Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đòi hỏi sự thay đổi toàn diện về tổ chức, trong đó hệ thống y tế cơ sở là một trong những lĩnh vực chịu tác động trực tiếp và sâu sắc nhất. Ở Quảng Ninh, y tế cơ sở bao gồm trạm y tế (TYT) tuyến xã và trung tâm y tế (TTYT) các địa phương. Đây là tuyến gần dân nhất, giữ vai trò nòng cốt trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, y tế dự phòng, dân số, y tế trường học...Trước yêu cầu đó, Sở Y tế đã chủ động xây dựng Đề án sắp xếp tổ chức bộ máy ngành Y tế phù hợp với mô hình mới. Theo đó, hệ thống TYT được tổ chức lại theo hướng tinh gọn, hiệu quả, nhưng vẫn đảm bảo phủ kín địa bàn, thuận lợi cho người dân tiếp cận dịch vụ. Cụ thể, từ 171 TYT, sau sắp xếp còn 60 TYT và 90 điểm trạm, trong đó 8 TYT thuộc 2 đặc khu. Việc sáp nhập được thực hiện trên nguyên tắc khoa học, trên cơ sở tính toán, cân nhắc các yếu tố như dân số, địa lý, giao thông, thực trạng cơ sở vật chất, đặc biệt là khả năng đáp ứng của đội ngũ y tế.Các TTYT được rà soát, sắp xếp lại thành các TTYT theo khu vực, phù hợp với quy mô, tính chất địa bàn, bảo đảm đồng bộ với hệ thống hành chính mới. Đồng thời đảm bảo hỗ trợ tối đa về chuyên môn, kỹ thuật cho các TYT, cung cấp dịch vụ y tế thuận lợi cho người dân trong khu vực. |
Chăm sóc sức khỏe cho người dân tại TYT phường Mạo Khê.
- Ông có thể đánh giá rõ hơn những khó khăn của hệ thống y tế cơ sở hiện nay, những “điểm nghẽn” cần tháo gỡ trong chuyển đổi mô hình quản lý?
+ Hệ thống y tế cơ sở thời gian qua đã có nhiều đóng góp quan trọng, đặc biệt trong phòng, chống dịch bệnh và triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia. Tuy nhiên, thực tế vận hành cho thấy còn nhiều bất cập cả ở TYT và TTYT.
Những năm gần đây mặc dù ngành rất quan tâm, cố gắng bố trí để các TYT đều có bác sĩ làm việc, nhưng nhân lực chủ yếu vẫn là các y sĩ, điều dưỡng. Hiện phần lớn mỗi trạm chỉ có 5-7 người. Trong khi đó, nhiệm vụ ngày càng nặng nề, như phòng chống dịch bệnh; tiêm chủng cần mở rộng; quản lý bệnh không lây nhiễm; y tế học đường; dân số; quản lý sức khoẻ toàn dân... ngày càng yêu cầu cao về chất lượng, hiệu quả. Đây là thách thức rất lớn với toàn ngành cũng như hệ thống y tế cơ sở. Ngoài ra, trong điều kiện giao thông rất thuận tiện, người dân thường “bỏ qua” tuyến xã, trực tiếp lên tuyến trên, khiến cho việc thực hiện chức năng khám, chữa bệnh (KCB) cho người dân tại các TYT trở nên mờ nhạt, chủ yếu làm công tác dự phòng.
Mỗi TTYT hiện vừa phải thực hiện KCB như một bệnh viện, vừa quản lý hệ thống y tế cơ sở trên địa bàn, vừa thực hiện y tế dự phòng, dân số, truyền thông giáo dục sức khỏe… Sự “ôm đồm” này khiến bộ máy quá tải, thiếu chiều sâu chuyên môn, cán bộ quản lý bị phân tán, không thể chuyên sâu vào từng lĩnh vực.
Các thách thức bất cập nêu trên nếu không sớm tái cấu trúc kịp thời hệ thống y tế cơ sở sẽ có nguy cơ “đứt gãy” các dịch vụ cơ bản, nhất là phòng chống dịch, dân số, y tế học đường; gánh nặng cung ứng dịch vụ y tế sẽ dồn lên tuyến tỉnh, tạo áp lực quá tải lên hệ thống y tế nói chung.
Kỹ thuật viên của TTYT Quảng Yên chụp cộng hưởng từ cho người dân đến khám bệnh.