Bệnh viện hạng đặc biệt, chuyên khoa cũng thiếu thuốc, vật tư y tế vì bất cập trong đấu thầu

Khổ vì trượt thầu

BV Bạch Mai và BV Tai Mũi Họng là 2 bệnh viện tuyến cuối và chuyên khoa vì vậy nhu cầu sử dụng thuốc và trang thiết bị y tế, vật tư rất lớn. Vì thiếu thuốc, BV Tai Mũi Họng TW phải gửi cả bệnh nhân sang cơ sở y tế khác để thực hiện một số dịch vụ kỹ thuật; 

Tại BV Bạch Mai, số bệnh nhân tăng gấp 5 lần, rất đột biến, đã không chỉ gây ra quá tải bệnh viện mà còn đã xảy ra tình trạng thiếu trang thiết bị, vật tư, hóa chất... Hiện 2 đơn vị này vẫn gặp nhiều khó khăn trong công tác đấu thầu.

Những thông tin trên được lãnh đạo 2 bệnh viện báo cáo với đoàn kiểm tra số 1 của Bộ Y tế do PGS.TS Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh làm trưởng đoàn.

Qua báo cáo của cả hai bệnh viện cho thấy, khó khăn chung là giá dự thầu cao hơn giá kế hoạch dẫn đến tình trạng trượt thầu. Trong đó, BV Tai Mũi Họng TW có 262 danh mục gồm hóa chất, vật tư không chọn được nhà thầu. 

23%- 70% gói thầu hóa chất, vât tư dùng trong tiêu hóa và can thiệp tim mạch của BV Bạch Mai trượt thầu. Một số thuốc thiết yếu thiếu sử dụng trong điều trị tim mạch, thuốc kháng sinh, thuốc giải độc... cũng đang thiếu tại BV Bạch Mai.

Tại BV Tai Mũi Họng TW, giai đoạn cao điểm mùa hè, công suất tối đa giường bệnh là 98-100% (gồm 350 giường nội trú). Mỗi ngày 10 phòng mổ của bệnh viện thực hiện từ 80- 90 ca mổ.

Tuy nhiên, do xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế, hoá chất và trang thiết bị đã khiến bệnh viện phải chuyển bệnh nhân sang các nơi khác để thực hiện dịch vụ kỹ thuật như chụp CT, MRI, giải phẫu bệnh... 

"Đã có tình trạng bệnh nhân xin ra viện hoặc chuyển đến bệnh viện khác để điều trị; cùng đó bệnh viện phải áp dụng kỹ thuật, phương pháp cũ để điều trị cho người bệnh... Điều này làm ảnh hưởng đến hoạt động chuyên môn, chất lượng dịch vụ cũng như sự hài lòng của người bệnh đối với bệnh viện và chính nhân viên  y tế cũng cảm thấy áp lực"- đại diện BV Tai mũi họng TW cho biết.

Chia sẻ thêm thông tin, đại diện BV Tai Mũi Họng cho hay việc sử dụng một số thiết bị chẩn đoán hình ảnh cũng gặp khó khăn do trong quá trình sửa chữa, bảo dưỡng. Nguyên nhân do các thiết bị này chỉ có một nhà phân phối tại khu vực phía Bắc, không cung cấp được hợp đồng tương tự, không có đủ báo giá để lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu...

Rồi một số mặt hàng chưa có giá kê khai trên Cổng thông tin của Bộ Y tế theo Nghị định 98/2021/NĐ-CP, xác định giá kế hoạch xây dựng theo quy định hiện hành.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện, cho biết mỗi ngày, bệnh viện tiếp nhận 6.500-8.000 lượt bệnh nhân đến thăm khám, khoảng 10% trong số đó phải nhập viện. Số bệnh nhân điều trị nội trú khoảng 4.000 người. Chỉ 6 tháng đầu năm, bệnh viện đã thực hiện gần 250.000 ca thủ thuật; trên 8.900 ca phẫu thuật; chưa kể các kỹ thuật cao được triển khai, trong đó có ghép tạng...

Báo cáo của BV Bạch Mai cho thấy, 18 công ty trúng thầu thuốc, vật tư chưa cung ứng đủ theo đơn đặt hàng của bệnh viện. Trong đó, một số thuốc thiết yếu thiếu ceftriaxone, cefazolin, amikacin, vancomycin, clindamycin…  Đặc biệt, một số gói thầu hóa chất, vật tư y tế dùng trong tiêu hóa và can thiệp tim mạch trượt thầu với tỷ lệ từ 23% đến 70%. Điều này đã gây ảnh hưởng tới công tác khám chữa bệnh của bệnh viện.

Đâu là nguyên nhân?

Một trong những nguyên nhân thiếu trang thiết bị, vật tư, hóa chất... được lãnh đạo BV Bạch Mai nêu ra với đoàn kiểm tra của Bộ Y tế là do dịch COVID-19 kéo dài ảnh hưởng đến hoạt động cung ứng thuốc của doanh nghiệp. Nhiều mặt hàng không có nhà thầu tham dự do không có hàng, giá tăng cao không có lợi nhuận, không đạt kỹ thuật.

Còn tại BV Tai Mũi Họng TW, lý do không lựa chọn nhà thầu do không có nhà thầu tham dự (36 danh mục gồm thuốc nhuộm, Javel, dung dịch rửa máy...); 66 danh mục (như phim X- quang; tay dao Plasma, lưỡi cắt Hummer, các loại mũi khoan...) không vượt qua vòng đánh gía về năng lực và kinh nghiệm; 20 danh mục không vượt qua vòng đánh gía về kỹ thuật; 140 danh mục giá dự thầu cao hơn giá kế hoạch... 

Do đó, tại buổi làm việc với đoàn kiểm tra, đại diện các bệnh viện đề xuất, đẩy nhanh tiến độ cấp, gia hạn duy trì hiệu lực giấy phép lưu hành, đơn hàng nhập khẩu thuốc hiếm, thuốc độc, thuốc hướng tâm thần. Bổ sung hướng dẫn xử lý tình huống thay thế thuốc, mua sắm thuốc khi nhà thầu không cung ứng đủ thuốc. Đồng thời triển khai đấu thầu tập trung và cấp số đăng ký trang thiết bị y tế.

Đại diện các bệnh viện cũng kiến nghị với 1 số thuốc biệt dược gốc nên thực hiện đàm phán giá, một số mặt hàng trang thiết bị y tế và vật tư nên tổ chức đấu thầu tập trung cấp quốc gia; xây dựng các cấu hình, thông số để tránh rơi vào bẫy chỉ định thầu.

PGS.TS Phạm Tuấn Cảnh - Giám đốc BV Tai Mũi Họng TW kiến nghị  tổ chức đấu thầu tập trung quốc gia tất cả các danh mục thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế. 

Về các giải pháp trước mắt là cơ quan quản lý cần nghiên cứu, điều chỉnh, bổ sung, hướng dẫn và xây dựng giá kế hoạch để đảm bảo cho các cơ sở y tế có thể mua sắm được; Đồng thời hoàn thiện hệ thống văn bản, quy trình và sớm ban hành các văn bản về đấu thầu để các bệnh viện có cơ sở thực hiện; Có văn bản hướng dẫn việc mua sắm các trang thiết bị chỉ có duy nhất 1 nhà cung cấp và làm dịch vụ sau bán hàng như bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa; 

"Cùng đó, Bộ Y tế nên có đường dây nóng hỗ trợ các giải pháp khúc mắc về mua sắm, đấu thầu trong giai đoạn hiện nay"- PGS.TS Phạm Tuấn Cảnh nói.

Qua nghe báo cáo của hai bệnh viện và ý kiến thảo luận của các thành viên đoàn kiểm tra, PGS.TS Lương Ngọc Khuê chia sẻ với các khó khăn của các bệnh viện khi vừa trải qua cuộc chiến chống dịch, chưa kịp 'hồi phục' đã phải đối mặt với tình trạng thiếu thốn về thuốc, vật tư tiêu hao, thiết bị phục vụ khám chữa bệnh.

Cũng theo Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, dù khó khăn nhưng bản thân các bệnh viện và các thầy thuốc đã nỗ lực để cùng tháo gỡ, vượt qua khó khăn nhằm phục vụ người bệnh. "Tuy nhiên cũng phải thẳng thắn nhìn nhận tình trạng thiếu thuốc, vật tư tiêu hao và thiết bị y tế đã ảnh hưởng đến chất lượng khám chữa bệnh của cả hệ thống chuyên ngành tai mũi họng cũng như các chuyên khoa khác của BV Bạch Mai"- PGS.TS Lương Ngọc Khuê nói.

Qua thông tin của các bệnh viện, PGS.TS Lương Ngọc Khuê cho rằng vấn đề nổi lên hiện nay là hoạt động đấu thầu tại các bệnh viện, các quy định về đấu thầu còn bộc lộ bất cập, có những quy định phải sửa, bổ sung và điều chỉnh.

Bên cạnh đó, tại các bệnh viện, bác sĩ giỏi về chuyên môn nhưng lại gặp nhiều khó khăn trong lập kế hoạch khiến việc dự trù, đấu thầu và mua sắm thuốc bị chậm; cùng đó cũng có tâm lý e ngại.

"Chúng tôi ghi nhận các kiến nghị, đề xuất của các bệnh viện, tuy nhiên các bệnh viện cũng cần có báo cáo cụ thể hơn, đầy đủ về vấn đề này gửi cho đoàn để chúng tôi tổng hợp, báo cáo Lãnh đạo Bộ Y tế. Chúng tôi cho rằng cũng có những vấn đề gì tháo gỡ được ngay, cũng có những vấn đề vượt thẩm quyền của Bộ Y tế. Tuy nhiên, mong các bệnh viện tiếp tục cố gắng để đảm bảo công tác khám chữa bệnh, vì sức khoẻ người bệnh là trên hết, trước hết" - PGS.TS Lương Ngọc Khuê nói.