Nguy cơ viêm phổi trở nặng ở người già trong thời tiết giao mùa

Mới đây, khoa Khám chữa bệnh theo yêu Cầu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh tiếp nhận bệnh nhân Đinh Thị X. (79 tuổi) trú tại phường Hà Lầm, TP.Hạ Long. Bà X. ở nhà mệt mỏi nhiều, ho có đờm đục kèm sốt gần 1 tuần, sưng đau khớp gối 2 bên, uống thuốc không thuyên giảm nên được người thân đưa vào viện cấp cứu. Kết quả chụp cắt lớp vi tính cho thấy hình ảnh viêm đáy phổi phải. Qua khai thác bệnh sử được biết, bệnh nhân từng phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp do ung thư giáp, đái tháo đường týp 2 kèm gout cấp, từng dị ứng kháng sinh. Các bác sĩ chẩn đoán bà X. bị viêm phổi nặng do nhiễm khuẩn, đợt cấp của gout mạn, đái tháo đường týp 2, bệnh tim thiếu máu cục bộ.

Đánh giá đây là bệnh nhân cao tuổi, già yếu, nhiều bệnh lý mạn tính kèm theo, lại có tiền sử dị ứng, vì vậy bác sĩ khoa Khám chữa bệnh theo yêu cầu đã hội chẩn với dược lâm sàng để đưa ra phác đồ điều trị tối ưu, lựa chọn và phối hợp các thuốc nhằm kiểm soát tốt tình trạng viêm phổi cũng như đợt cấp của bệnh lý mạn tính đi kèm. Với sự chăm sóc tận tình và điều trị tích cực của đội ngũ y bác sĩ khoa Khám chữa bệnh theo yêu cầu, sau 1 tuần, sức khỏe bà X. tiến triển tích cực, tình trạng lâm sàng cải thiện tốt, không còn ho sốt, ăn uống được, các khớp hết đau.  

Bác sĩ khoa Khám chữa bệnh theo yêu cầu thăm khám cho bệnh nhân X. trước khi xuất viện.

Phấn khởi khi sắp được xuất viện, bà X. chia sẻ: “Lúc trước khi vào viện tôi mệt mỏi, ho nhiều nên cứ ăn lại nôn, chân tay thì các khớp sưng đau, không thể ngồi dậy đi lại, nhiều khi lơ mơ mê sảng không biết mình nói gì. Tưởng ốm đợt này là không qua khỏi, nhưng vào viện được bác sĩ chăm sóc điều trị chu đáo, tận tình, giờ khỏe hơn rất nhiều”.

Người cao tuổi có sức đề kháng và các chức năng trong cơ thể đều suy giảm khiến mầm bệnh dễ dàng tấn công. Đặc biệt khi giao mùa, thời tiết thay đổi là điều kiện thuận lợi để các loại virus, vi khuẩn phát triển mạnh mẽ và xâm nhập vào hệ hô hấp trên, như: khoang mũi, hầu họng, thanh quản… dễ bị kích ứng gây viêm, nhiễm trùng. Người già mắc các bệnh mạn tính khi hệ hô hấp bị tổn thương rất dễ bùng phát các đợt cấp do bội nhiễm vi khuẩn, các tác nhân xâm nhập, tấn công vào đường hô hấp dưới làm phổi bị tổn thương nặng gây suy hô hấp cấp tính, nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Bác sĩ Vũ Thị Huyền – Khoa Khám chữa bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Trường hợp của bà X. nhập viện đã kề cận nguy hiểm, suy giảm chức năng hô hấp, cơ thể suy nhược do không ăn uống được, lại bị nhiều bệnh lý nền, như: đợt gout cấp gây sưng đau khớp, đái tháo đường... Một thách thức nữa cho bác sĩ điều trị là bệnh nhân có tiền sử dị ứng kháng sinh, vì vậy chúng tôi đã phải hội chẩn rất kỹ để đưa phác đồ điều trị tối ưu nhất, đảm bảo an toàn cho người bệnh. Rất mừng là bệnh nhân đáp ứng thuốc tốt, tiến triển tích cực. Sau 1 tuần dùng thuốc kết hợp, các triệu chứng cải thiện rõ rệt, bệnh nhân ăn uống tốt hơn”.

Bác sĩ phòng khám Hô hấp thăm khám cho bệnh nhân cao tuổi bị tức ngực, khó thở. 

Không chỉ bệnh nhân X. mà gần đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh tiếp nhận điều trị cho nhiều bệnh nhân cao tuổi với chẩn đoán viêm phổi. Số ca viêm phổi ghi nhận có xu hướng cao hơn so với thời điểm này hàng năm, nguyên nhân có thể do thời tiết giao mùa kéo dài, thay đổi thất thường. Đa số các trường hợp này ban đầu chỉ là triệu chứng cúm thông thường, như: sốt, đau nhức người, ho, nghẹt mũi…, tuy nhiên sau đó tiến triển nặng rất nhanh, khi nhập viện đã khó thở, đau tức ngực, người mê man. Thậm chí đã có trường hợp viêm phổi nặng biến chứng ARDS, suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết, suy đa tạng phải nằm điều trị tại khoa Hồi sức tích cực.

Viêm phổi ở người lớn tuổi ít khởi phát đột ngột mà thường âm ỉ, đôi khi không có biểu hiện rõ ràng, triệu chứng không điển hình. Đa số các trường hợp chỉ sốt, kèm theo chảy mũi, ho thúng thắng, dễ nhầm lẫn với cảm lạnh trong mùa mưa rét. Người già, người có sức đề kháng kém thường có biểu hiện thở gấp, có tiếng khò khè và có thể khó thở, đôi khi cũng chỉ biểu hiện bằng thay đổi tri giác, chán ăn, nguy cơ tiến triển xấu nhanh. Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể xuất hiện những biểu hiện khó thở, tím tái, lơ mơ thậm chí là suy hô hấp, nhiễm khuẩn huyết, suy đa tạng dẫn đến tử vong. Vì vậy, bác sĩ luôn khuyến cáo người bệnh khi có dấu hiệu bệnh bất thường không nên chủ quan mà phải đến các cơ sở y tế để thăm khám và phát hiện kịp thời.

Khoa Hồi sức tích cực điều trị tích cực đã từng điều trị cho bệnh nhân với khởi bệnh ban đầu chỉ cảm sốt thông thường song diễn biến cấp tính dẫn đến viêm phổi nặng biến chứng ARDS, nhiễm khuẩn huyết, suy đa tạng.

Để phòng ngừa các bệnh hô hấp bùng phát cao điểm vào mùa thu - đông, khi thời tiết chuyển lạnh, người cao tuổi, đặc biệt là người mắc một số bệnh mạn tính hoặc các yếu tố nguy cơ khác, như: nghiện rượu, suy thận, hút thuốc lá, suy giảm miễn dịch bẩm sinh, đái tháo đường, hoặc các bệnh mạn tính liên quan đến gan, phổi, tim... cần củng cố hệ miễn dịch bằng cách bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục và giữ ấm cơ thể.

Bên cạnh đó, người cao tuổi cần được tiêm vắc xin để bảo vệ “lá phổi”, phòng ngừa nguy cơ viêm phổi trở nặng, giảm tỷ lệ mắc và nguy cơ biến chứng, giảm thời gian nằm viện và chi phí y tế. “Tiêm vắc xin là biện pháp phòng ngừa bệnh tật hữu hiệu nhất mà người lớn thường bỏ quên. Các loại vắc xin phòng viêm phổi, như: phế cầu, cúm mùa, Covid-19… cần được người cao tuổi tiêm chủng đầy đủ và nhắc lại hàng năm đối với loại vắc xin cúm mùa và Covid-19 để kịp thời tăng cường miễn dịch, bảo vệ sức khỏe toàn diện, tránh được những mối đe dọa bệnh tật do viêm phổi gây nên”, bác sĩ Huyền cho biết thêm./.