Bệnh viện đa khoa tỉnh triển khai phương pháp phục hồi sớm sau phẫu thuật Eras.

Là bệnh viện đa khoa hạng I tuyến cuối tỉnh, với nhiều lĩnh vực phát triển chuyên khoa sâu mũi nhọn, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh trung bình mỗi năm thực hiện khoảng 12 – 15 nghìn lượt phẫu thuật, trong đó phẫu thuật loại đặc biệt và loại I chiếm tỷ lệ lớn. Với nhu cầu ngày một tăng cao, Bệnh viện Đa khoa tỉnh đã quyết tâm triển khai chiến lược chăm sóc toàn diện theo ERAS với mục tiêu lấy người bệnh làm trung tâm. Đây là giải pháp tiên tiến, giúp người bệnh phục hồi nhanh, ra viện sớm, đồng thời giảm áp lực chăm sóc người bệnh, từ đó nâng cao hiệu suất làm việc của nhân viên y tế.

Chương trình chăm sóc phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS (viết tắt: Enhanced Recovery After Surgery) là các phương pháp chăm sóc bệnh nhân trước, trong và sau phẫu thuật. Đây là một chiến lược chăm sóc toàn diện nhằm tối ưu hóa quá trình chăm sóc điều trị, giảm nguy cơ biến chứng, rút ngắn thời gian nằm viện, giảm chi phí, nâng cao sự hài lòng của người bệnh. Ứng dụng ERAS không chỉ mang lại lợi ích cho người bệnh với nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật giảm tới 60%, mà còn giúp nhân viên y tế giảm 30% thời gian chăm sóc người bệnh, nâng cao hiệu suất công việc cho đội ngũ điều dưỡng viên. Khoa Ngoại là một trong những khoa có số lượng ca phẫu thuật đứng đầu bệnh viện (với khoảng 200 – 250 ca/tháng), để nâng cao chất lượng điều trị với số lượng giường bệnh có hạn, các bác sĩ của khoa đã mạnh dạn ứng dụng triển khai phương pháp phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS cho người bệnh.

Bệnh nhân phẫu thuật cắt đại tràng phải được bác sĩ hướng dẫn ăn sớm và tập vận động sau mổ 1 ngày với phương pháp ERAS.

Bệnh nhân là Phạm Thị T. (61 tuổi) qua khám định kỳ, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân bị ung thư đại tràng phải và được chỉ định phẫu thuật nội soi cắt đại tràng phải, đồng thời áp dụng phương pháp phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS. Để đảm bảo phương pháp được triển khai hiệu quả, các bác sĩ tư vấn kỹ càng trước mổ và thực hiện với sự đồng thuận của bệnh nhân cùng gia đình. Bệnh nhân được sử dụng kháng sinh dự phòng, không phải nhịn ăn, không cần thụt tháo. Trong mổ, các bác sĩ phẫu thuật nội soi cắt đại tràng phải, nối lại ruột và không đặt ống dẫn lưu ổ bụng, gây tê giảm đau ở các vết mổ. Sau mổ, bệnh nhân được truyền dịch vừa đủ tránh rối loạn nước - điện giải, bệnh nhân được hướng dẫn ăn uống sớm với đồ mềm để kích thích nhu động ruột, khuyến khích vận động sớm bằng việc ngồi dậy và tập đi lại. Dù trải qua cuộc đại phẫu nặng nề, song nhờ phương pháp phục hồi sớm ERAS, bệnh nhân T. phục hồi nhanh và xuất viện chỉ 5 ngày sau phẫu thuật. 

Phấn khởi với sức khỏe phục hồi nhanh chóng, bệnh nhân T. chia sẻ: “Tôi không nghĩ mổ cắt một nửa ruột già mà có thể ăn uống sớm như vậy, phẫu thuật hôm trước mà hôm sau đã được bác sĩ cho ăn uống, ngồi dậy và tập vận động. Dù lo lắng về vết mổ nhưng được các bác sĩ tư vấn hướng dẫn tận tình nên tôi cũng yên tâm hơn. Đến giờ, tôi cảm thấy sức khỏe phục hồi tốt, ăn ngon miệng. Mọi người trong gia đình ai cũng ngạc nhiên vì thấy tôi mổ cắt cả đoạn ruột lại mau bình phục tới vậy”

Bác sĩ CKII Phạm Việt Hùng, Trưởng khoa Ngoại, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Trước mổ, chúng tôi không yêu cầu chuẩn bị ruột cơ học, không nhịn ăn quá lâu, giúp giảm thiểu phản ứng stress của cơ thể với phẫu thuật, hạn chế sự thiết hụt dinh dưỡng và tình trạng mất nước, rối loạn điện giải, giảm sự khó chịu của bệnh nhân khi phải dùng thuốc xổ. Phẫu thuật nội soi đã giúp hạn chế tình trạng mất máu, giảm cường độ đau cho người bệnh, đặc biệt chúng tôi không đặt các ống sonde dẫn lưu ổ bụng để giúp bệnh nhân có thể sớm ăn và phục hồi vận động mà không bị vướng víu, trở ngại. Đồng thời kết hợp giảm đau đa mô thức để kiểm soát tốt cơn đau giúp bệnh nhân phục hồi sau mổ tốt và nhanh chóng hơn. ERAS thực sự là giải pháp hữu ích không cho người bệnh mà cho cả nhân viên y tế”.

Để ERAS được triển khai bài bản, hiệu quả, người bệnh được nhân viên y tế chăm sóc theo 3 giai đoạn trước, trong và sau phẫu thuật với sự phối hợp chặt chẽ của các chuyên khoa: Gây mê hồi sức, Dinh dưỡng, Phục hồi chức năng, Dược lâm sàng, Phẫu thuật ngoại khoa và chăm sóc của điều dưỡng.

Bệnh nhân ung thư đại tràng phải không phải đặt ống dẫn lưu sau phẫu thuật nhờ áp dụng quy trình ERAS

Cụ thể, trước phẫu thuật, bệnh nhân được thăm khám, giải thích kỹ càng về quy trình và phối hợp các chuyên khoa để điều trị ổn định các bệnh lý nền (tăng huyết áp, đái tháo đường…). Hướng dẫn người bệnh cách ăn uống đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng nhằm rút ngắn tối đa thời gian nhịn ăn trước mổ, thực hiện chuẩn bị ruột cơ học có chọn lọc với tùy trường hợp. Dự phòng huyết khối tĩnh mạch sâu cho những người bệnh có yếu tố nguy cơ cao.

Trong phẫu thuật, khoa Gây mê hồi sức áp dụng các phác đồ gây mê – giảm đau tối ưu cho người bệnh ở từng chuyên khoa khác nhau, sử dụng thuốc tiền mê tác dụng ngắn phối hợp với các kỹ thuật gây tê vùng để hỗ trợ giảm đau trong và sau mổ. Triển khai các kỹ thuật ít xâm lấn với phương tiện phẫu thuật hiện đại nhằm hạn chế mất máu và giảm đau đớn. Phẫu thuật viên chỉ đặt sonde dạ dày và sonde tiểu cho những trường hợp cần thiết. Quá trình mổ cần đảm bảo công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, kết hợp kháng sinh dự phòng nhằm hạn chế tối đa nguy cơ nhiễm trùng. Kiểm soát thân nhiệt trong quá trình mổ, theo dõi và giải giãn cơ, rút ống nội khí quản sớm.

Sau phẫu thuật là giai đoạn có nhiều sự thay đổi so với phác đồ truyền thống. Khác biệt nhất là bệnh nhân sau mổ sẽ được cho ăn sớm nhất có thể nhằm kích thích nhu động ruột, giảm tỷ lệ tắc ruột. Tăng cường vận động sớm, cho bệnh nhân ngồi dậy và tập đi lại với mục đích giảm mất khối cơ xương, cải thiện chức năng hô hấp, phòng tránh viêm phổi cũng như huyết khối tĩnh mạch. Nếu có các ống sonde cần rút càng sớm càng tốt để người bệnh dễ dàng tập vận động, tránh nguy cơ nhiễm trùng, hạn chế truyền dịch tránh quá tải nước – điện giải.

Khâu gây mê – giảm đau là một trong những yếu tố quan trọng trong phương pháp phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS.

Phương pháp ERAS được được thiết kế phù hợp với từng ca bệnh nhằm tối ưu hiệu quả, giảm thiểu tối đa ảnh hưởng của cuộc phẫu thuật đối với người bệnh, giảm stress và suy giảm chức năng các cơ quan. Từ đó, giúp người bệnh hồi phục nhanh và sớm nhất, có thể xuất viện từ 3 - 5 ngày sau phẫu thuật thay vì 7-10 ngày như trước đây, giảm tỉ lệ biến chứng, rút ngắn thời gian nằm viện, tiết kiệm chi phí người bệnh. Bên cạnh đó, ERAS còn mang lại những lợi ích cho bệnh viện, giảm tải công việc cho nhân viên y tế, nâng cao năng suất lao động và chất lượng phục vụ người bệnh, góp phần giảm các chỉ tiêu về số ngày nội trú, thời gian điều trị trung bình so với mức trung bình của cả nước, từ đó cải thiện chất lượng dịch vụ y tế của bệnh viện.

“Thời gian tới, khoa Ngoại sẽ từng bước triển khai phương pháp chăm sóc phục hồi sớm sau phẫu thuật ERAS cho các phẫu thuật lớn khác, như: phẫu thuật đại trực tràng, dạ dày, tiết niệu, phẫu thuật tụy, gan mật… Với hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ có năng lực, trình độ chuyên môn cao cùng sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ giữa các chuyên khoa, là cơ sở để chúng tôi ứng dụng hiệu quả phương pháp ERAS với mục tiêu đảm bảo an toàn cao nhất và phục hồi sớm nhất cho người bệnh, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ tại đơn vị y tế hạng I tuyến cuối tỉnh”, bác sĩ Hùng khẳng định.