Đầu tư cho y tế dự phòng bắt đầu từ việc hoàn thiện thể chế luật pháp

 Y tế dự phòng là then chốt

Hiện nay, y tế dự phòng còn nhiều bất cập trong chính sách nhân sự, số hóa ngành y tế, mô hình quản lý y tế dự phòng các cấp cũng nhiều bất cập, trang thiết bị, cơ sở vật chất chưa đáp ứng đúng, đủ nhu cầu của xã hội… Tất cả những việc này chưa thực sự được cụ thể hóa và thúc đẩy mạnh mẽ trong khi khung pháp lý toàn diện cho vấn đề phòng bệnh cũng chưa được hoàn thiện.

Theo Bộ Y tế, tỷ lệ chi cho y tế dự phòng trong tổng chi ngân sách nhà nước dành cho y tế tại các địa phương có tăng dần qua các năm nhưng vẫn chưa đạt 30% so với quy định tại Nghị quyết 18/2008/QH12 của Quốc hội và Nghị quyết 20-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng, nên chưa thể đảm bảo thực hiện hiệu quả hoạt động y tế dự phòng nói chung, nhất là Chương trình tiêm chủng mở rộng.

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, cho biết, về cơ bản, Luật hiện hành được quy định trong Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm, ban hành năm 2007 đã phát huy được tác dụng nhưng bộc lộ một số hạn chế như công tác công bố dịch - khi nhiều nơi có dịch nhưng không công bố, hoặc vấn đề đáp ứng của các địa phương đặc biệt trong điều kiện khẩn cấp, hoặc việc sử dụng sinh phẩm y tế trong công tác phòng bệnh cũng gặp nhiều vướng mắc do quy định chưa rõ ràng và nhất quán tại các văn bản pháp luật hiện hành.

Bên cạnh đó, các vấn đề khác như sức khỏe môi trường, nhất là bệnh không lây nhiễm, sức khỏe tâm thần, dinh dưỡng chưa có luật nào điều chỉnh mà mới chỉ có các chiến lược, văn bản hướng dẫn.

Các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, tiểu đường, ung thư… là nguyên nhân gây ra 77% tổng số ca tử vong trên toàn quốc. Báo cáo của các bệnh viện cho thấy, 65-75% người bệnh nội trú là mắc các bệnh không lây nhiễm. Khoa điều trị ung thư, hô hấp, tim mạch đều rất đông bệnh nhân. Sức khỏe tâm thần cũng đang là một thách thức rất lớn. Mỗi người Việt Nam trung bình có tới 10 năm phải sống với bệnh tật, điều này ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sống và làm giảm số năm sống khỏe mạnh.

Có nhiều yếu tố dẫn đến thực trạng này như chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý, sự gia tăng của các yếu tố môi trường, áp lực công việc, xã hội, lối sống thiếu lành mạnh… dẫn đến hạn chế phát triển thể lực, tầm vóc người Việt, gia tăng các bệnh không lây nhiễm.

Vì vậy, việc phòng bệnh cần có các chính sách mạnh mẽ và bao quát hơn, không chỉ phòng bệnh truyền nhiễm mà còn giải quyết vấn đề phòng bệnh không lây nhiễm để hướng tới nâng cao sức khỏe toàn diện cho người dân.

 Sớm hoàn thiện Luật phòng bệnh vì sức khỏe người Việt

Theo các chuyên gia, việc sửa đổi Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm là vô cùng cấp thiết để kịp thời ban hành các quy định mới, giúp quản lý các bệnh truyền nhiễm linh hoạt hơn, tăng khả năng ứng phó khi có dịch bệnh mới xảy ra.

Bên cạnh đó, cần phải bổ sung và nâng cấp Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm thành Luật phòng bệnh để đảm bảo quản lý các vấn đề y tế dự phòng đối với các bệnh không lây nhiễm – một vấn đề vô cùng nhức nhối hiện nay.

Các chuyên gia y tế cũng nhấn mạnh, trong bối cảnh tỷ lệ mắc các bệnh không lây nhiễm gia tăng, trình trạng già hóa dân số, Việt Nam cần xây dựng nguồn nhân lực, vật lực, tài lực cho y tế dự phòng đầy đủ, phù hợp với nhu cầu xã hội, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng cao.