Nhớ mãi lời dạy của Bác với ngành Y tế

“Lương y phải kiêm từ mẫu” 

Sinh thời, dù bận trăm công nghìn việc nhưng Bác Hồ đã nhiều lần làm việc với cán bộ lãnh đạo ngành Y tế, quan tâm, động viên, thăm hỏi đội ngũ thầy thuốc, khẳng định tầm quan trọng của nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Trong bức thư Bác đã căn dặn: “Chính phủ phó thác cho các cô, các chú việc chữa bệnh tật và giữ gìn sức khỏe cho đồng bào. Đó là một nhiệm vụ rất vẻ vang. Vì vậy, cán bộ cần phải thương yêu, săn sóc người bệnh như anh em ruột thịt của mình, coi họ đau đớn cũng như mình đau đớn”.

Trong thư gửi Hội nghị Cán bộ y tế toàn quốc, tháng 6-1953, Người cũng chỉ rõ: Phòng bệnh cũng cần thiết như trị bệnh, để làm tròn nhiệm vụ ấy, cán bộ y tế cần phải thương yêu người bệnh như anh em ruột thịt, tận tâm, tận lực phục vụ nhân dân. Người nhấn mạnh: “Lương y phải kiêm từ mẫu”. Thực hiện theo lời dạy của Người, các thầy thuốc phải có lương tâm và nghĩa vụ cao cả như của người mẹ hiền đối với bệnh nhân. Có thể nói, lương tâm với người bệnh là cơ sở để hình thành những đức tính cần thiết của người thầy thuốc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội). Ảnh tư liệu.

Hơn nữa, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh: “Người thầy thuốc chẳng những có nhiệm vụ cứu chữa bệnh tật mà còn phải nâng đỡ tinh thần những người ốm yếu” (Thư gửi Hội nghị Quân y, tháng 3/1948). Bởi để chữa trị bệnh tật tận gốc thì không chỉ nhìn vào những vết thương bề ngoài. Những vấn đề về tinh thần, tình cảm càng cần phải được quan tâm để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cũng như y đức của người thầy thuốc. Khi gặp “một số anh em quân nhân không được trấn tĩnh, người thầy thuốc “nên lấy lòng nhân loại và tình thân ái mà cảm động cảm hóa họ.

Ngày 31/7/1967, trong bức thư khen cán bộ, nhân viên Quân y, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: “Luôn luôn ghi nhớ rằng người thầy thuốc giỏi đồng thời phải là người mẹ hiền, hết lòng hết sức cứu chữa và phục vụ thương binh, bệnh binh, tích cực nâng cao sức khoẻ của bộ đội, góp phần cùng toàn quân, toàn dân đẩy mạnh sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước đến thắng lợi hoàn toàn”. Đây cũng là bức thư cuối cùng Người viết gửi ngành Y tế nước ta.

Bác Hồ với các bác sĩ ngành Quân y (năm 1954). Ảnh tư liệu.

Theo Bác, người thầy thuốc vừa phải có đức, vừa phải có tài. Vì vậy, đội ngũ thầy thuốc, về chuyên môn, cần thường xuyên “học tập nghiên cứu để luôn luôn tiến bộ”, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp; về chính trị, cần trau dồi tư tưởng và đạo đức của người cán bộ trong chế độ dân chủ như “yêu nước, yêu dân, yêu nghề… thi đua học tập, thi đua công tác”. Hơn nữa, người cán bộ y tế cần quán triệt nguyên tắc khoa học, dân tộc và đại chúng, tức là phải xây dựng nền y tế Việt Nam vừa mang tính truyền thống dân tộc, vừa tiếp thu được tinh hoa y học của thời đại. Cụ thể, yếu tố dân tộc và thời đại hòa quyện vào nhau, bổ sung cho nhau, thành một chỉnh thể thống nhất nhằm phục vụ nhân dân tốt nhất.

Mãi khắc ghi lời Bác…

Trải qua thời gian, ngành Y đã lấy nội dung những lời dạy của Người nêu lên làm cốt lõi tư tưởng trong mọi hoạt động. Thực hiện theo những lời dạy đó, mỗi người thầy thuốc cách mạng Việt Nam cần tích cực học tập, trau dồi, nâng cao trình độ chuyên môn, luôn biết tự làm giàu trí tuệ, nâng cao y đức cũng như trách nhiệm với bệnh nhân. Bao tấm gương đẹp, tận tụy, hết lòng, hết sức phục vụ người bệnh nở rộ trong sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân: BS Phạm Ngọc Thạch, GS Tôn Thất Tùng, GS Đặng Văn Ngữ, v.v. đều đã thấm nhuần và làm theo lời dạy của Người về y đức.

Năm 1979, Bộ Y tế ra 5 tiêu chuẩn của người cán bộ y tế nhân dân. Năm 1982, Bộ Y tế nêu những yêu cầu cụ thể về “Thương yêu người bệnh” cho cán bộ, nhân viên hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau đối với việc bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Năm 1996, Bộ trưởng Bộ y tế Đỗ Nguyên Phương nêu lên 12 điều quy định về y đức. Ngày 10-8-1999, lại ban hành Quy định về đạo đức hành nghề dược. Ngày 03-01-2000, Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu gửi thư cho ngành Y tế qua báo Sức khỏe và Đời sống đã phát triển, làm rõ hơn, cụ thể hơn lời dạy của Bác Hồ về y đức trong hoàn cảnh mới của đất nước. Có thể nói, tư tưởng Hồ Chí Minh về y đức từng giai đoạn, từng thời kỳ đã được cụ thể hóa thành những việc rõ ràng trong công tác phục vụ người bệnh, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân. Hồ Chí Minh đã sáng tạo ra một thời đại mới, một nền văn hóa mới, đạo đức cách mạng mới trong lịch sử dân tộc.

Hiện nay, cán bộ, nhân viên y tế cùng với các cơ quan, đoàn thể, ban ngành đã và đang nâng cao tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, tích cực quan tâm xây dựng đời sống mới cho nhân dân, nâng cao thể lực cho nhân dân và đội ngũ cán bộ y tế thường xuyên rèn luyện thân thể, nâng cao sức khỏe. Gắn riêng trong Quân đội, hiện nay, việc giáo dục nâng cao y đức cho đội ngũ thầy thuốc trong quân đội có ý nghĩa to lớn, góp phần xây dựng nguồn lực con người, nhân tố góp phần xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại.

Đặc biệt, trong những năm gần đây, căng thẳng, áp lực và nguy cơ lây nhiễm COVID-19 luôn thường trực, nhưng những “chiến sĩ áo trắng” vẫn thầm lặng gánh trên vai sứ mệnh cao cả - chữa bệnh cứu người. Hơn cả sự hy sinh, đó là niềm tự hào khi những nhân viên y tế được cống hiến hết sức mình, bằng trái tim, tâm huyết để thực hiện nhiệm vụ chống dịch, chung sức, đồng lòng, quyết tâm chiến thắng đại dịch, bảo đảm tính mạng, sức khỏe cho nhân dân, góp phần đưa cuộc sống của cả nước trở lại bình thường, ổn định.

Với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, hiệu quả để “không ai bị để lại phía sau” thì những tấm gương hy sinh thầm lặng của các thầy thuốc Việt Nam đã làm sáng mãi phẩm chất cao quý “Thầy thuốc phải như mẹ hiền” theo lời dạy của Bác Hồ và xứng đáng với tình cảm tốt đẹp của Người dành cho ngành Y tế.

Những y bác sĩ thực hiện nhiệm vụ chính trị đặc biệt

Ngay sau khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời, Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã quyết định giữ gìn lâu dài thi hài của Bác cho muôn đời con cháu mai sau được chiêm ngưỡng, học tập tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người. Để chuẩn bị và tiến hành ý nguyện đó, Tổ y tế đặc biệt (đơn vị tiền thân của Đoàn 69 - nay là Viện 69, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh) được thành lập đã cùng với chuyên gia của Viện nghiên cứu thuộc Lăng Lênin kịp thời triển khai công tác y tế giữ gìn thi hài Bác.

Trong suốt những năm qua, các thế hệ cán bộ, nhân viên y tế của Viện 69 đã làm việc với tất cả tình cảm yêu mến, kính trọng, biết ơn vô hạn với Bác, với tất cả niềm vinh dự tự hào cũng như tinh thần trách nhiệm mà Đảng, Nhà nước, Quân đội và nhân dân tin tưởng giao phó; thể hiện tinh thần “tự lực, tự cường, chủ động sáng tạo” vừa tích cực học tập, tiếp thu kinh nghiệm quý báu của Bạn trong giữ gìn thi hài Bác, vừa chủ động xây dựng lực lượng, đầu tư cơ sở vật chất, triển khai công tác nghiên cứu khoa học, từng bước tiếp cận khoa học và công nghệ mới, vươn lên làm chủ vững chắc, tiến tới làm chủ hoàn toàn nhiệm vụ chính trị đặc biệt. Qua biết bao thăng trầm, khó khăn, vất vả, thi hài Bác vẫn được giữ gìn nguyên vẹn và an toàn như kết luận của Hội đồng khoa học Việt - Nga đánh giá trạng thái thi hài nhân kỷ niệm 50 năm giữ gìn và bảo quản thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Cán bộ, chiến sỹ Viện 69 luôn nêu cao tinh thần chủ động, sáng tạo
trong công tác nghiên cứu.

Hàng năm, mỗi dịp kỷ niệm ngày Thầy thuốc Việt Nam, lãnh đạo Ban Quản lý Lăng, thủ trưởng Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng đều tổ chức các hoạt động thăm hỏi, gặp mặt, tri ân lực lượng cán bộ, nhân viên y tế. Đây cũng là dịp để chúng ta gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất, đồng thời bày tỏ sự trân trọng, tôn vinh, ghi nhận những nỗ lực phấn đấu, cống hiến thầm lặng nhưng hết sức quan trọng của đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế của cơ quan.

Năm 2022 đánh dấu kỷ niệm 67 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2022). Đây là dịp để mỗi cán bộ, nhân viên thực hiện nhiệm vụ y tế nhận thức sâu sắc hơn lời dạy thiết thực, những tình cảm quý báu của Bác đối với ngành Y tế Việt Nam. Mỗi lời Bác dạy sẽ soi đường chỉ lối cho những người làm công tác y tế vượt qua mọi khó khăn, thử thách, xây dựng và phát triển ngành, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong sự nghiệp bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân, đặc biệt trong tình hình dịch COVID-19 vẫn có những diễn biến phức tạp, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của nhân dân./.