Tự chủ toàn diện bệnh viện: Thiếu trang thiết bị, máy móc hoạt động 23h/ngày, y bác sĩ làm việc từ 3-4h sáng

Tại tọa đàm "Tự chủ bệnh viện thế nào để phục vụ người dân tốt hơn", do Cổng Thông tin Chính phủ tổ chức cuối giờ chiều ngày 14/11, các chuyên gia nhấn mạnh việc thực hiện thí điểm tự chủ bệnh viện thời gian qua đã đạt được một số kết quả tích cực bước đầu, tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện tự chủ bệnh viện cũng còn nhiều hạn chế, vướng mắc.

Đáng chú ý là việc sau 2 năm thực hiện thí điểm, lần lượt 2 bệnh viện tuyến cuối là Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện K đều xin dừng tự chủ toàn diện theo Nghị quyết 33 chuyển sang thực hiện tự chủ một phần theo Nghị định 60 (nhóm 2 của Nghị định 60).

Giám đốc Bệnh viện K và Bệnh viện Bạch Mai nói gì về thực hiện thí điểm tự chủ toàn diện?

Là một trong 2 bệnh viện thực hiện thí điểm tự chủ theo Nghị quyết 33, PGS.TS Lê Văn Quảng - Giám đốc Bệnh viện K cho rằng việc thí điểm tự chủ toàn diện có điểm mạnh là cơ hội giải phóng khỏi cơ chế hoạt động cũ, có điều kiện thu hút nhân sự và chủ động đầu tư phát triển y tế. 

Tuy nhiên, tự chủ bệnh viện cũng đã đặt ra nhiều thách thức lớn, trong đó, đáng chú ý nhất là thách thức về nguồn vốn để đầu tư mới trang thiết bị và thách thức về việc giá viện phí chưa tính đúng, tính đủ chi phí y tế; bệnh viện chịu áp lực phải nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh và cạnh tranh với các bệnh viện tư nhân để thu hút bệnh nhân...

 "Thực tế dù thực hiện tự chủ hay không thì bệnh nhân đến Bệnh viện K vẫn đông, hiện nay số bệnh nhân tăng 30-40% so với trước dịch nhưng nguồn thu của Bệnh viện giảm 1/3, thiếu máy móc để đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh"- Giám đốc Bệnh viện K thông tin.

Liên quan đến vấn đề tài chính, PGS.TS Lê Văn Quảng cho biết, Bệnh viện K đang gặp khó khăn về tài chính. Bệnh viện đang xây dựng cơ sở 1, ở giai đoạn xây thô, cần 1.020 tỷ đồng để hoàn thiện. 

"Nếu tự chủ, chúng tôi không lo được nguồn vốn này. Đồng thời trước đây bệnh viện có 9 máy xạ trị, nay chỉ 5 máy hoạt động. Có máy đã hết khấu hao, nên các máy còn lại hiện hoạt động hết công suất 23-24 h/ngày, bệnh nhân thức cả đêm xạ trị. Hiện chúng tôi cần khoảng 10 máy nữa, giá một máy 130 tỷ đồng, nên để đầu tư thì rất nhiều tiền"- PGS.TS Lê Văn Quảng nói.

Cũng từ thực tế của Bệnh viện Bạch Mai, Giám đốc Đào Xuân Cơ cho hay: Tự chủ toàn diện thời gian qua Bạch Mai tự chủ hết sức khó khăn do vướng vào dịch bệnh, nhiều máy móc dừng hoạt động, đắp chiếu do vướng pháp lý. Tuy nhiên khó nhất là giá viện phí, dịch vụ chưa tính đúng tính đủ"- PGS.TS Cơ nói.

Dẫn chứng thực tiễn, PGS.TS Đào Xuân Cơ nói: Bệnh viện Bạch Mai, có thể nói dù không phải bệnh viện chuyên khoa ung thư nhưng từ năm 2019 trở về trước là một trong số những bệnh viện sớm có thiết bị đồng bộ cho chẩn đoán ung thư. 

Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay, toàn bộ thiết bị này là số 0 tròn trĩnh, tức là toàn bộ thiết bị như cộng hưởng từ, máy xạ trị gia tốc, máy phẫu xạ hiện tại có những cái đã hết hợp đồng, có những cái vướng vào thủ tục pháp lý. Hiện tại, Bệnh viện Bạch Mai đang rất vướng. Cả hệ thống thiết bị y tế phục vụ phẫu thuật như robot Rosa, kính hiển vi phẫu thuật, hệ thống phẫu thuật nội soi hoặc không hoạt động hoặc hết hợp đồng liên doanh liên kết, phải đắp chiếu...

Tuy nhiên Bệnh viện Bạch Mai hết sức khó khăn trong ngân sách để mua. Những mục như chi thường xuyên, chi lương thưởng cho cán bộ, nhân viên không đủ...

Do thiếu thốn trang thiết bị, Bệnh viện phải bố trí lại ca kíp làm việc. Số bệnh nhân ngoại trú tăng lên đột biến 6.000 đến 8.000 người đến khám, có ngày 10.000 người đến khám nên Bệnh viện phải bố trí lại ca kíp. Cán bộ y tế ở nơi xa phải ra khỏi nhà lúc 3-4h sáng, 5h sáng phải đến Bệnh viện. Các máy chiếu chụp tập trung ngoại trú ca sáng, nội trú ca chiều, để đảm bảo không từ chối bệnh nhân nào. Đấy là giải pháp Bệnh viện ứng phó trước tình trạng thiếu thiết bị.

"Khó nhất bây giờ là nguồn tài chính chênh lệch thu chi để duy trì hoạt động của Bệnh viện là rất thấp do Bệnh viện mặc dù thí điểm tự chủ toàn diện nhưng toàn bộ giá dịch vụ kỹ thuật y tế Bệnh viện thu hầu hết đúng bằng giá bảo hiểm y tế. Mặc dù được tự chủ toàn diện nhưng Bệnh viện chưa bao giờ được tự chủ về giá"- PGS.TS Đào Xuân Cơ nói.

Các bệnh viện đề xuất được thực hiện tự chủ bệnh viện theo nhóm 2, Nghị định 60

Tại toạ đàm, các chuyên gia cho rằng, tự chủ toàn diện là chủ trương chính xác nhưng cần có văn cần có hành lang pháp lý rõ ràng (văn bản pháp quy về mua sắm, các vấn đề liên doanh liên kết, thuê địa điểm…).

"Chúng tôi mong nhà nước đầu tư 3-5 năm nữa, sau đó bệnh viện chuyển sang tự chủ toàn diện sẽ không vấn đề gì. Còn chuyển sang tự chủ chi thường theo nhóm 2 Nghị định 60 thì phù hợp với bệnh viện trong giai đoạn này"- Giám đốc Viện K đề nghị và nhận được sự đồng tình, ủng hộ của các chuyên gia tham gia tọa đàm.

Dưới góc nhìn của người từng làm công tác quản lý bệnh viện, GS.TS Nguyễn Anh Trí, nguyên Viện trưởng Viện Huyết học Truyền máu Trung ương cho rằng, các bệnh viện công lập hiện vẫn nên tự chủ ở mức 2, mức 3 thay vì tự chủ toàn diện vì những lý do sau:

Thứ nhất, một loạt các văn bản pháp quy để phục vụ tự chủ toàn diện vẫn chưa có.

Thứ hai, tự chủ quá mức vô tình tư nhân hóa các bệnh viện công. "Tôi không ủng hộ việc tự chủ đến mức cao nhất. Vì còn liên quan đến các vấn đề đảm bảo an sinh xã hội", GS.TS Nguyễn Anh Trí bày tỏ.