Thứ trưởng Trần Văn Thuấn: Đổi mới y tế sẽ giải quyết nhu cầu ngày càng cao của chăm sóc sức khoẻ

GS.TS Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế đã nhấn mạnh thông tin này tại Diễn đàn "Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ y tế trong chăm sóc sức khoẻ: Giới thiệu và kết nối tiềm năng đổi mới sáng tạo" do Bộ Y tế phối hợp Bộ Kế hoạch - Đầu tư tổ chức hôm nay 29/10. Diễn đàn là một trong những hoạt động trong khuôn khổ Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2023.

Kết nối tiềm năng đổi mới sáng tạo lĩnh vực y tế

Diễn đàn nhằm giới thiệu và kết nối tiềm năng đổi mới sáng tạo lĩnh vực y tế giữa các tổ chức, đơn vị trong nước cũng như với các nhà phát triển công nghệ, nhà đầu tư quốc tế nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành y tế Việt Nam trong thời gian tới.

Các chủ đề được đưa vào chương trình tham luận đã phản ánh được nhu cầu, xu hướng cấp thiết trong đổi mới sáng tạo ngành y tế như: Các mô hình Telehealth, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong chẩn đoán, điều trị, công nghệ tiên tiến trong y tế công cộng...

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, đổi mới y tế liên quan đến việc phát triển và thực hiện các quy trình, sản phẩm, chương trình, chính sách hoặc hệ thống mới để cải thiện sức khỏe và công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế. Quá trình đổi mới được lặp đi lặp lại và có thể phát sinh những ý tưởng mới hoặc kết hợp các khái niệm hiện có. 

Sự đổi mới có thể là các giải pháp công nghệ đột phá thúc đẩy nghiên cứu, phát triển khoa học để giải quyết nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao và luôn biến động theo sự phát triển của xã hội và mô hình bệnh tật. Nhìn lại lịch sử, phần lớn sự tiến bộ trong y tế đã được thúc đẩy bởi sự đổi mới, sáng tạo trong từng hoạt động hằng ngày của đội ngũ y, bác sĩ và các nhà khoa học liên quan trong điều trị, dự phòng, nghiên cứu, thực hành...

"Trong ba năm qua, COVID-19 đã làm cho đổi mới y tế trở nên phổ biến hơn, liên quan đến nhiều tác nhân hơn bao giờ hết như giám sát bộ gen và chia sẻ dữ liệu cho SARS-CoV-2, vaccine mRNA, y tế từ xa, hệ thống quản lý lâm sàng... Đổi mới sáng tạo trong y tế đề cập đến việc phát triển và áp dụng các ý tưởng, công nghệ, quy trình và giải pháp mới cải thiện chất lượng và thúc đẩy ứng dụng tiến bộ khoa học trong y học"- GS.TS Trần Văn Thuấn nói.

5 khía cạnh tiên phong trong đổi mới sáng tạo lĩnh vực y tế

Tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết, hiện nay có 5 khía cạnh tiên phong trong đổi mới sáng tạo lĩnh vực y tế.

Thứ nhất, đổi mới công nghệ. Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong đổi mới chăm sóc sức khỏe, bao gồm việc phát triển các thiết bị y tế mới, thiết bị chẩn đoán, các giải pháp y tế từ xa, hồ sơ sức khỏe điện tử, hệ thống thông tin y tế.

Thứ hai, ứng dụng kỹ thuật số. Việc tích hợp các công nghệ kỹ thuật số trong thiết bị y tế giúp theo dõi sức khỏe liên tục, từ xa, tiếp nhận kịp thời thông tin tư vấn y tế.

Thứ ba dự đoán xu hướng dịch bệnh qua phân tích dữ liệu lớn. Phân tích dữ liệu và công nghệ dữ liệu lớn đang được sử dụng trong trích xuất thông tin, giúp dự đoán sự bùng phát dịch bệnh và xu hướng biến đổi của cơ cấu bệnh tật trong cộng đồng.

Thứ tư, công nghệ sinh học. Đổi mới công nghệ sinh học liên quan đến việc điều khiển các quá trình sinh học để phát triển các phương pháp, kỹ thuật mới trong điều trị, các liệu pháp tiên tiến như liệu pháp gen, tế bào gốc, y học tái tạo.

Thứ năm, y học từ xa (telehealth). Những đổi mới về y học từ xa đã mở rộng khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, cho phép tư vấn từ xa với các nhà cung cấp dịch vụ cho vùng sâu, vùng xa, hải đảo, y tế cơ sở và trong các trường hợp thiên tai, dịch bệnh. 

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn và Thứ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Trần Duy Đông thăm quan các gian hàng về thành tựu ứng dụng công nghệ trong y dược tại triển lãm.

Theo Thứ trưởng Trần Văn Thuấn, mục tiêu của Bộ Y tế trong thời gian tới là tiếp tục hoàn thiện các giải pháp kỹ thuật, nghiên cứu, ban hành các chính sách tạo điều kiện thuận lợi hơn cho y tế từ xa, đặc biệt là triển khai các nền tảng số y tế. Hiện Trung tâm Thông tin Y tế Quốc gia (Bộ Y tế) đang đẩy mạnh các nền tảng như hỗ trợ khám chữa bệnh từ xa Vteleheath, hồ sơ sức khỏe điện tử, quản lý tiêm chủng và quản lý trạm y tế. Các ứng dụng này có thể dễ dàng tích hợp với các nền tảng của cơ sở y tế khác. 

Trong đó, ứng dụng Vteleheath đã thu hút hơn 1000 bác sĩ tham gia với hơn 11.300 phiên khám, tư vấn bệnh được thực hiện, giảm tải cho cơ sở y tế và thúc đẩy chuyển đổi số y tế. 

Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế đòi hỏi sự phối hợp giữa các chuyên gia y khoa, các nhà công nghệ, hoạch định chính sách, nhà đầu tư để mang lại thay đổi tích cực trong bối cảnh cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ.

"Diễn đàn sẽ giới thiệu và kết nối tiềm năng đổi mới sáng tạo lĩnh vực y tế giữa các tổ chức, đơn vị trong nước cũng như với các nhà phát triển công nghệ, nhà đầu tư quốc tế nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành y tế Việt Nam trong thời gian tới"- Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn kỳ vọng.

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch - Đầu tư Trần Duy Đông, y tế là một trong những ngành được ưu tiên chuyển đổi số hàng đầu trong Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Trong Chương trình Chuyển đổi số y tế quốc gia của Việt Nam, 4 trụ cột phát triển gồm: chuyển đổi số trong phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe; chuyển đổi số trong khám chữa bệnh; chuyển đổi số trong quản trị y tế; tăng cường tổ chức hội thảo chuyên đề quốc tế trực tuyến.

Thứ trưởng Trần Duy Đông cho rằng đại dịch COVID-19 đã tạo ra "bước nhảy" vượt trội cho chuyển đổi số lĩnh vực y tế. Nhờ khả năng ứng phó, chống chịu linh hoạt và vững vàng, hệ thống y tế Việt Nam đã tạo nên thành công khiến cả thế giới ngưỡng mộ. Các ứng dụng công nghệ đã được triển khai nhanh chóng và phủ sóng rộng rãi tới người dân toàn quốc như khai báo y tế NCOVI, PC COVID; truy vết nguồn lây Bluezone, khám chữa bệnh qua Internet...

Những nền tảng số này hỗ trợ đội ngũ y tế sàng lọc người bệnh và tư vấn khám chữa bệnh từ xa, bên cạnh đó nâng cao nhận thức của người dân đối với diễn biến của dịch bệnh.

"Đại dịch COVID-19 đã phần nào khiến chúng ta nhìn rõ hơn tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế đối với sứ mệnh chăm sóc sức khỏe toàn dân, cũng như phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội"- Thứ trưởng Trần Duy Đông nhấn mạnh tại diễn đàn.